विराटनगर, बैशाख २४ गते । प्रत्येक वर्षको मे महिनाको पहिलो मंगलवार अर्थात भोली विश्व अस्थमा दिवस विभिन्न संचेतना मुलक कार्यक्रमहरु गरी मनाउने गर्दछन् ।
सोही अवसर पारेर अस्थमा सम्वन्धी विशेषज्ञ डाक्टर र ओषधी डिस्टिव्युटरहरुले अस्थमा रोग सम्वन्धी नेपाल पत्रकार महासंघमा पत्रकार सम्मेलन गरी जानकारी गराएको हो ।
डाक्टरका अनुसार दम एक गम्भीर श्वासप्रश्वास रोग हो । यो रोगका कारण कतिपय अवस्थामा सास फेर्न गाह्रो हुन्छ । यदि समयमा उपचार प्राप्त भएन भने, अवस्था धेरै गम्भीर हुन सक्छ, त्यसैले दमको समस्या भएका मानिसहरूलाई यसको रोकथाम उपायहरू लिइरहन आवश्यक रहेको वताए ।
सामान्यतया जब हामी सास फेर्छौं, हाम्रो नाकबाट हावा घाँटीमा पुग्छ र त्यसपछि श्वासनली हुँदै फोक्सोमा पुग्छ । फोक्सोमा धेरै साना हावा मार्गहरू हुन्छन् जसले हावाबाट अक्सिजनलाई तपाईंको रक्तप्रवाहमा लैजान मद्दत गर्दछ । दम भएका रोगीहरुको श्वासनली साँघुरो हुन्छ वा सुन्निन्छ ।
अस्थमाको लक्षणहरू के के हुन् ?
सास फेर्न गाह्रो हुनु र स्वास फेर्दा घरघर हुनु दमको सबैभन्दा सामान्य लक्षण हो । यसबाहेक, लक्षणहरू दमको प्रकार र यसको गम्भीरताका आधारमा र मानिसहरूमा निर्भर गर्दछ । खोकी, विशेष गरी राती । छातीमा कसिलोपन र सास फेर्न गाह्रो हुने महसुस हुनु ।
थकान–छाती दुख्ने । छिटो सास फेर्न आवश्यक महसुस । धुलो वा प्रतिकूल अवस्थामा सास फेर्न गाह्रो भएको महसुस हुन्छ ।
यो समस्या किन हुन्छ ?
अस्थमा रोग लाग्नुका धेरै कारण हुन सक्छन्। यसलाई आनुवंशिक पनि मानिन्छ, अर्थात् तपाईको परिवारमा कसैलाई दमको समस्या छ भने तपाईलाई पनि यसको जोखिम हुन सक्छ । यसबाहेक, बाल्यकालमा भाइरल संक्रमणले पनि तपाईंको जोखिम बढाउन सक्छ ।
दमको उपचार के हो ?
तपाईंको अस्थमाको समस्या कति गम्भीर छ भन्ने आधारमा यसको उपचार गरिन्छ । यसका लागि डाक्टरहरूले तपाईंलाई केही औषधिहरू दिन्छन् जसले दमको अट्याकमा तुरुन्तै मदत गर्न सक्छ, यसका लागि दमको आक्रमणबाट बच्न केही औषधिहरू दिइन्छ । तर, यो समस्या भएका व्यक्तिहरूले निरन्तर रोकथाम र ट्रिगर बुझेर यसलाई रोक्न आवश्यक छ । अस्थमाका बिरामीहरूलाई सधैं आफूसँग इनहेलर राख्न सल्लाह दिइन्छ ।
अस्थमा रोगबाट कसरी बच्ने ?
अस्थमाको आक्रमणबाट बच्न रोकथामका उपायहरू गरिरहनु धेरै महत्त्वपूर्ण मानिन्छ । यसका लागि, तपाईंले पहिले तपाईंको समस्या बढाउन सक्ने कारकहरूको बारेमा बुझ्न आवश्यक छ । धूलो, चुरोटजन्य चीजबाट बच्नुपर्दछ, यसले समस्यालाई अझ बढाउन सक्छ । आफ्नो फोक्सोलाई स्वस्थ राख्न र दमका लक्षणहरू रोक्नको लागि नियमित सास फेर्ने अभ्यास गर्नुे जस्ता जानकारी गराएका थिए । अस्थमा भनेको दम रोग हो ।